HydrocolloïdenHydrocolloïdverbanden bestaan uit een dikke of dunne zelfklevende laag
hydrocolloïd, meestal aan de bovenkant bekleed met een polyurethaan toplaag. Het hydrocolloïd materiaal is een mengsel van kleefstoffen zoals polyisobutyleen en gelerende en absorberende deeltjes zoals gelatine, pectine, en carboxymethylcellulose. Polyisobutyleen is in verschillende varianten verkrijgbaar variërend van dun en kleverig tot rubberachtig. De
hydrocolloïd laag neemt het wondvocht op en vervloeit tot een gel die contact maakt met de wondbodem. De eerste hydrocolloïdverbanden zoals
Duoderm en
Comfeel waren van origine stomaverbanden.
Een hydrocolloïd verband wordt over een wond heen geplakt en sluit de wond helemaal af van zuurstof.
Bacteriën die zuurstof nodig hebben om te overleven
(aërobe bacteriën) gaan hierdoor dood. Bacteriën die
zonder zuurstof kunnen overleven (anaërobe bacteriën)
blijven over. Een hydrocolloïdverband doodt dus een
gedeelte van de bacteriën. De overblijvende anaërobe
bacteriën kunnen wel een onaangename geur veroorzaken.
De onderste laag van het verband neemt wondvocht op en vervloeit tot een gel die goed contact maakt met de wondbodem. Hydrocolloïdverbanden zijn vooral werkzaam omdat ze een vochtig wondklimaat creëren,
waarin autolytisch debridement bevorderd wordt. In een vochtig wondklimaat verloopt het proces van wondgenezing sneller dan in een droog wondklimaat. Bij chronische wonden is er vaak dood weefsel in de wond en dat moet worden opgeruimd door de cellen van het afweersysteem (leukocyten en macrofagen). Deze cellen kunnen hun taak beter uitoefenen in een vochtige wond dan in een uitgedroogde wond met een korst er op. Ook de huidcellen kunnen beter en sneller ingroeien in een vochtige wond dan in een droge wond. Vaak is er ook minder pijn in wonden die vochtig worden gehouden.
Verder is er een theorie dat het afsluiten van een wond
van zuurstof de vorming van nieuwe bloedvaten
stimuleert. Een verschil in zuurstofconcentratie is een
prikkel voor bloedvaten om te gaan groeien, en ze gaan
zich vermeerderen in de richting van het gebied waar de
zuurstofconcentratie het laagst is.
Hydrocolloïdverbanden kunnen dus gebruikt worden om de
vorming van granulatieweefsel te bevorderen.
Hydrocolloïden kunnen bij zeer veel verschillende
wonden worden gebruikt en ze kunnen in bijna alle fasen
van wondgenezing worden toegepast. De producten zijn
makkelijk in het gebruik en kunnen meerdere dagen
blijven zitten afhankelijk van de hoeveelheid wondvocht
en de dikte van de hydrocolloïdlaag. Als ze verzadigd
zijn of aan de rand lekken moeten ze worden vervangen.
Ze worden gebruikt bij het open been (ulcus cruris
venosum) en bij doorligwonden (decubituswonden) en bij
tal van andere wonden. De dikkere hydrocolloïden kunnen
ook gebruikt worden om de huid te beschermen tegen druk.
Schaatsers gebruiken ze om de voet te beschermen tegen
blaren, wielrenners gebruiken ze om door te kunnen
fietsen met schaafwonden. Een andere toepassing is het
gebruik van hydrocolloïden op de intacte huid rond een
wond, om die te beschermen tegen de inwerking van vocht
of de kleeflagen van andere pleisters. Of als basis om
de folie van VAC therapie goed op te kunnen plakken.
Bij diepe wonden met necrose en ondermijnde
wondranden kunnen ze beter niet worden toegepast, omdat
het gevaar bestaat dat het wondvocht dan niet kan
draineren en een weg zoekt naar de omgeving via
weefselspleten. Hydrocolloïden met een kleeflaag kunnen incidenteel de omgevende huid irriteren. Ook contactallergie voor de kleeflaag komt voor. De verbanden verweken de wond, necrose en korsten en de omgevende huid. Door het wekende effect kan een wond bij de eerste verbandwisseling wat groter zijn. Ook komt er vaak een vieze anaërobe geur vrij en een op pus lijkende mix van hydrocolloid, wondvocht, en debris. Patiënten moeten gewaarschuwd worden dat dit er bij hoort, anders denken ze dat het verband averechts werkt.
Voorbeelden van hydrocolloïdverbanden
zijn
Duoderm,
Duoderm E,
Duderm ExtraThin,
Duoderm
Signal,
Comfeel Plus,
Biatain
Super
hydrocolloid,
Cutimed Hydro,
Kliniderm
Hydrocolloid
verband,
Medihoney HCS Hydrogel-Hydrocolloid verband,
Nu-derm hydrocolloïdverband,
Replicare Ultra,
Suprasorb H,
Tegaderm
hydrocolloïdverband, en
XtraSorb HCS Hydrogel
Hydrocolloidverband.
